Gemeente fotografie opdracht Groningen 2001

De gemeente opdracht van Groningen in 2001 kwam tot stand in samenwerking met Platform Gras. Doel was om leefstijlen in drie "probleem" wijken vast te leggen. Elk van de drie wijken kende zijn eigen soms kleine, soms grotere problemen. De opdracht werd dat jaar anders dan in andere jaren aan twee fotografen gegeven. Andrea Stultiens en ondergetekende gaven op hun eigen manier situaties in de drie wijken weer.

Voor mij was de opdracht extra interessant omdat ik in twee van de wijken deels ben opgegroeid, nl. de Oosterparkwijk, waar ik na het verhuizen met mijn moeder en zus, als zes jarig Utrechts jochie kwam wonen. Later heb ik er als kunstacademie student nog tegenaan gewoont op het voor Groningers beruchte Deliplein.
Het Oosterpark, vroeger ook bekend als 'Plan Oost' is een typisch voorbeeld van de sociaaldemocratische idealen van voor de Tweede Wereldoorlog. Wat mij vooral bij was gebleven waren de bouwerken in de Amsterdamse school stijl. Als kind deprimeerde mij de sfeer van die gebouwen. (pas later, ook door mijn studie, ben ik de stijl meer gaan waarderen). Ook was het voor een ventje uit Utrech aanpassen geblazen! Ik sprak niet in het Groningse dialect dat in die wijk gangbaar was, en werd mede daardoor als een buitenstaander gezien. En ik voelde me ook zo, en werd vervolgens regelmatig op de proef gesteld door de wijkers. Een aspect dat ik tijdens het fotograferen in die wijk meewoog, omdat de wijk inmiddels met nieuwe "buitenstaanders" te maken had gekregen. Zoals in veel vergelijkbare wijken in Nederland, had het Osterpark de eerste stroom van allochtonen ontvangen.

De Paddepoel (een volledig nieuwe eind 60-tiger jaren wijk) werd, na een tussenperiode in de wijk Selwerd, de wijk waar ik mijn middelbare school periode doorbracht.
Vanuit Selwerd (Een zestigerjaren nieuwbouwwijk) had ik de totstand koming van Paddepoel meegemaakt, omdat de wijken aan elkaar grensden.
Paddepoel is een gebied ten noorden van de stad Groningen, globaal gelegen tussen het Reitdiep en de Paddepoelsterweg, met Wierumerschouw als de meest noordelijke punt.
De wijk had deels hoogbouw, sociale huurwoningen, studentenflats, bejaardenflats en een hoek met luxere huur en koop woningen.
Het was in mijn beleving een behoorlijk saaie wijk. De enige pluspunten waren het voor die tijd moderne winkelcentrum, en het verkeer naar het universiteits centrum met sportcentrum dat er pal achter lag.
In deze wijk bleek rond 2000 een tweedeling te ontstaan doordat er enerzijds een oudere (bejaarde) generatie was blijven hangen, die aangevuld werd met jonge immigranten en allochtone gezinnen.
Het overdekte winkelcentrum was een hangplek voor ouderen geworden!

De Lewenborg kende ik vooral omdat zich daar een trainingszaal bevond waar ik later basketball trainingen volgde.
Lewenborg is een wijk in het oosten van de stad Groningen met 8.800 inwoners (2006). De bouw van de wijk begon in 1971. De straatnamen zijn scheepstermen: onder andere 'Kluiverboom', 'Loefzijde' en 'Lijzijde'.
De bevolkings situatie in deze wijk was enigszins vergelijkbaar met die in de Bijlmer in Amsterdam, hoewel die veel eerder was gebouwd. Er deden zich rond 2000 problemen voor met hangjongeren, al dan niet aan drugs gerelateerde vergrijpen en er waren opvallend veel jonge (allenstaande) moeders.

Al met al een pittige lading om in een fotoserie weer te geven!

Wetende dat mijn collega fotograaf Andrea zich op het portretteren van buurtbewoners zou concentreren, besloot ik om markante plekken in de wijken op te gaan zoeken. Nadat ik via vooronderzoek de plekken gevonden had, besloot ik om aldaar een half uur te gaan posten, met mijn camera op een vaste plek. In dat halve uur fotografeerde ik de toevallige passanten, met als doel om een collage van al dat publiek samen te maken. Op deze manier kon ik mijn werkwijze trouw blijven, en daarmee een welliswaar surrealistisch maar bijna filmisch straatbeeld van lifestyle creeren.

Er werd mij afgeraden in Lewenborg bij de hangplek van jongeren te gaan fotograferen. Dus werd dat de eerste plek waar ik met mijn camera heentrok! Na wat dealen met de locals, en het verwijderen van vervoersmiddelen die minder fotogeniek waren ;) , kreeg ik mijn half uurtje fototijd. Er werd uitdrukkelijk verteld dat ik na 19.00 h. weg moest zijn met mijn camera. En heb zo de man met de langste dreadlocks van Nederland, die de deal voor- en met me maakte, kunnen vereeuwigen.
Overdag fotografeerde ik in Lewenborg ook de schoolsituaties. Vaders die hun zonen ophaalden, en de girls die uit school kwamen. Later op een avond bij de kiosk kwamen de "Teeny Mothers" in beeld.

Het Oosterpark werd vooral een positieve herbeleving! Mijn jeugdtrauma's van de onozele knokpartijdjes aldaar hadden plaatsgemaakt voor een sfeer, waarin Bingo dames en heren, oudere hofjes vrouwen de aardappels buiten schilden. Er kwam een gevaarlijke slangen beheerder met meer dan 500 deels giftige reptielen nieuwsgierig uit zijn rijtjeswoning met begaasde ramen. Vrolijke anti krakers in "mijn oude Hyancintstraat nodigden me uit voor een biertje. De allochtone nieuwkomers heb ik daar toen echter niet duidelijk kunnen vinden. Misschien waren ze al volledig geintegreerd, zoals bij de snackbar foto duidelijk wordt. Bij het Bingo centrum kreeg ik wel het advies om daar niet op vrijdag avond te gaan fotograferen! Helaas kon ik die vrijdag niet.

Paddepoel was een eitje. Het winkelcentrum met de hangbejaarden lag voor de hand. ik kwam op de parkeerplaats de groep Antilianen tegen die ik later nog in hun woning in de Radijsstraat opzocht. Ook kwam ik er mijn oude basketball coach/trainer Bill Pijl en zijn vrouw Anneke tegen. Achteraf jammer dat ik hen toen niet wilde betrekken in het project. Er waren daar ook problemen tijdens de fotosessies. Een groepje islamitische vrouwen eisten mijn filmrolletje op. ik had hen, net zoals alle andere personen die toevallig langskwamen ongevraagd gefotografeerd. Dat was nodig om enige spontanieteit in de foto's te houden. En beviel hen niet gefotografeerd te worden. Zij zijn dus niet te zien op de uiteindelijke beelden. Ook de herintreders die voor de gemeente werkten en met groenvoorziening bezig waren lieten zich gelden. Mijn verweer dat ik net als hen voor de gemeente aan het werk was hielp niet echt. ;)
De laatste middag van mijn fotosessies bracht de beste foto. Ik wilde persee de dagelijkse studenten optocht naar- en van het universiteits centrum vastleggen aan de Zonnelaan. In het half uur dat ik daar stond te schieten, kwam de oudere man langs die richting het winkelcentrum wandelde. Binnen het halve uur kwam hij terug met zijn nauwelijks gevulde supermarkt tasje met boodschappen. Het gaf in alle drukte die zich daar op die vrijdagmiddag afspeelde het perfecte beeld van de eenzaamheid en geslotenheid die ook in die wijk heersten. Ik laat hier de twee beelden zien. maar eigenlijk had ik de hele serie opnieuw willen schieten, met de foto van de eenzame man die zichzelf tegenkwam als uitgangspunt.

In het kranten artikel over de fotoseries komt naar boven dat het tijdgebrek in het project een debet was. Dat klopt. De serie moest tijdens het Noorderlicht Fotofestival gepresenteerd worden. En dat was wat kort ingeplanned.

De livestyle opdracht voor de gemeente Groningen heeft destijds een nieuw pad voor mij geopend. Ik heb later de serie "Milano Brutto Sporco e Ti Amo" gemaakt. Een cityscape serie over Milaan.

Genoeg woorden, nu de foto's. Ik vul ze de komende tijd nog aan met niet verschenen beelden.

Edland Man